همه چیز درباره سرطان کلیه

کلیه ها دو عضو لوبیا شکل در قسمت بالا و پشت حفره شکم قرار گرفته و اندازه کلیه هر فرد به اندازه مشت بسته او می باشد.
اطراف کلیه و غده فوق کلیه روی آن( آدرنال)، توسط چربی پوشیده شده و روی آنها با یک لایه نازک فیبری به نام《فاشیای ژروتا (Gerota’s fascia)》احاطه شده است.

وظیفه اصلی کلیه،فیلتراسنیون و تصفیه خون و برداشت مقادیر اضافی آب،نمک و سایر مواد سمی از آن و تولید ادرار است.
سایر وظایف کلیه عبارتند از:
کنترل فشار خون توسط ترشح《هورمون رنین》و تحریک مغز استخوان برای تولید گلبول قرمز(خونسازی)با ترشح《هورمون اریتروپوئیتین》.

وجود دو کلیه سالم مهم است ولی هر فرد می‌تواند با یک کلیه و حتی نیمی از یک کلیه سالم ادامه حیات داده و عملکرد نرمال داشته باشد.
کلیه نیز مانند هر عضو دیگر از بدن می تواند دچار تومورهای خوش خیم و بدخیم متعددی شود.

انواع تومورهای بدخیم کلیه:

• رنال سل کارسینوما(renal cell carcinoma)(RCC)

  شایع‌ترین تومور کلیه و حدود ۹۰٪ درصد موارد آنرا تشکیل می شود.

تومور بزرگ ۳۰ سانتی متری که توسط دکتر نیرومند رادیکال نفرکتومی شد.

اغلب موارد RCC به صورت منفر و در یک کلیه اتفاق می افتد ولی ممکن است به صورت توده های متعدد یا دوطرفه نیز بروز پیدا کند.

• کارسینوم سلول ترانزیشینال(transitional cell carcinoma)

این تومور ۵ الی ۱۰ درصد تومورهای کلیه را تشکیل می دهد و از سلولهای مخاطی پوشاننده سیستم مجاری دفع ادرار(کالسیها، لگنچه،حالب) شبیه سلول های مثانه منشا می گیرد.

• تومور ویلمز(wilm’s tumor)

تقریباً در تمام موارد در بچه ها اتفاق می‌افتد و در بالغین بسیار نادر است.

• سارکوم

سارکوم بزرگ کلیه در یک خانم جوان که توسط دکتر نیرومند بطور کامل و یکپارچه خارج شد.

معمولاً به ندرت اتفاق می‌افتد و از عروق خونی و بافت همبندی کلیه منشأ می گیردو کمتر از یک درصد تومورهای کلیه را تشکیل می دهند.

تومورهای خوش خیم کلیه

تومورهای خوش خیم کلیه اگرچه به سایر اعضای بدن متاستاز نمی دهند ولی می‌توانند به صورت موضعی رشد کرده و باعث تخریب بافت کلیه و ایجاد مشکلاتی شوند.
انواع آنها عبارتند از :

• آدنوم

شایع ترین نوع تومور خوش خیم کلیه بوده معمولاً کوچک و با رشد آهسته هستند که اغلب به صورت اتفاقی در آزمایشات تصویربرداری تشخیص داده می‌شوند.

• انکوسیتوما (oncocytoma)

این تومور می‌تواند تا اندازه خیلی بزرگ رشد کند و افتراق آن از کنسر‌کلیه قبل از جراحی بسیار مشکل است.
آنکوسیتوم به جاهای دیگر گسترش و متاستاز نمی‌دهد، لذا با جراحی به صورت کامل علاج می شود.

• آنژیومیولیپیوما(angiomyolipoma)

این تومور نادر بوده و از بافت های مختلفی مثل عروق خونی، عضلات صاف و چربی تشکیل شده است.
این تومور در اندازه زیر ۴ سانتی متری نیاز به اقدام خاصی نداشته و فقط پیگیری مرتب توصیه می گردد.

عوامل خطر بروز کنسر کلیه

1. سیگار: تا ۴ برابر ریسک را افزایش می دهد
2. فشار خون بالا
3. چاقی
4. نارسایی کلیه و دیالیز:در افرادی که تحت دیالیز طولانی مدت هستند ریسک بروز کنسر کلیه بالاتر از افراد عادی است.
5. افزایش سن
6. برخی سندروم های وراثتی :مثل :ون هیپل _لیندوتوبروس اسکلروزیس و غیره
7. سابقه خانوادگی تومور کلیه
8. تماس شغلی با برخی مواد مثل کادمیوم و علف کش ها

علایم تومور کلیه

تومور های کلیه در مراحل اولیه بدون علامت بوده و امروزه به علت کثرت انجام آزمایشات تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی ،به علل دیگر، به صورت اتفاقی کشف می شود.

• خونریزی در ادرار
• درد مداوم پشت و پهلو
• توده شکمی
• کاهش اشتها
• کاهش وزن، ضعف و خستگی و کم خونی
• تب های متناوب

تست های تشخیص

• آزمایشات خون : شامل آزمایش کراتینین سرم،هموگلوبین،سدیم و پتاسیم خون
• آزمایش ادرار جهت بررسی وجود خون در ادرار و در صورت شک به تومور تی سی سی (TCC)انجام سیتولوژی ادرار
• تست های تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی که به منظور تعیین محل دقیق گسترش تومور، تشخیص نوع تومور و وجود متاستاز انجام میگردد.

هر توده داخل کلیه در سی تی اسکن که به دنبال تزریق، ماده حاجب را به خود جذب کند،تومور کلیه تلقی شده و نیاز به بیوپسی یا نمونه برداری نداشته و باید تحت جراحی قرار گیرد.

MRI

جهت تشخیص تومور کلیه ام آر آی هیچ ارجیتی بر سی‌تی اسکن ندارد و فقط در مواردی‌که منع انجام سی تی اسکن وجود داشته یا شک به وجود لخته تومور در داخل سیاهرگ کلیه و یا سیاهرگ اصلی بدن(وناکاو) وجود دارد، انجام ام آر آی اندیکاسیون پیدا می‌کند.

• بیوپسی (نمونه برداری سوزنی) :برای تشخیص تومور کلیه جایگاهی ندارد و تست های تصویربرداری اطلاعات کافی برای تشخیص به دست می دهد؛ لذا بیوپسی به جز در موارد خاص مثل عدم امکان جراحی برای بیمار و یا شک به متاستاز از یک تومور شناخته شده دیگر ،جایگاهی ندارد.
  

  درمان کنسر کلیه

اساس درمان کنسر کلیه و در اغلب موارد تنها درمان آن، جراحی است حتی در مواردی‌که حتی تومور به جاهای دیگر بدن متاستاز داده جراحی روی کلیه مبتلا باید انجام شده و کلیه همراه تومور خارج شود بر اساس محل تومور و مرحله بندی(staging) آن جراحی به صورت برداشتن کلیه و بافت های اطراف(رادیکال نفرکتومی) و یا برداشتن تومور و قسمتی از کلیه و چربی روی آن(پارشیل نفرکتومی) انجام شود.
امروزه پارشیل نفرکتومی درمان ارجح در بسیاری از بیماران در مراحل اولیه بیماری بوده و معمولاً در تمام تومور های کوچکتر از ۷ سانتی‌متر که در قطب فوقانی یا تحتانی ویا بصورت اگزوفیتیک
در قطب میانی باشند، انجام میگردد.

تومور ۳ سانتی متری کلیه که توسط دکتر نیرومند پارشیل نفرکتومی شد.

در موارد زیر نباید پارشیل نفرکتومی انجام شود :

• اگر تومور در قسمت داخلی و در ناف کلیه و مجاور عروق خونی کلیه باشد.
• در صورتیکه تومور متعدد در یک کلیه باشد
• گسترش تومور به غدد لنفاوی یا متاستاز دور دست داشته باشد.
  

  تومور ۸ سانتی متری کلیه که توسط دکتر نیرومند پارشیل نفرکتومی شد.

البته انجام پارشیل نفرکتومی آسان نبوده و نیاز به تجربه بالای جراح دارد و ترجیاً توسط جراح سرطان شناسی کلیه(یوروانکولوژیست) باید انجام گردد.

سایر درمان ها شامل ایمونوتراپی، دارو درمانی باtargeted therapy و پیگیری فعالانه بیمار و یا درمان های موضعی مثل رادیوفرکوئنسی، کرایوتراپی نیز وجود دارد که بسته به مرحله بیماری و شرایط بیمار و با مشورت پزشک جراح یوروانکلوژیست باید انتخاب شوند.

در بعضی بیماران در صورت وجود لخته تومور(tumor thrombosi)در ورید کلیه و یا وناکا و حتی نفوذ لخته تا دهلیز قلب، ممکن است نیاز به باز کردن قفسه سینه و وصل کردن پمپ قلبی جهت خروج تومور و لخته های توموری باشد.