سرطان کلیه چیست؟

سرطان کلیه چیست؟

سرطان کلیه نوعی از سرطان است که در کلیه ها شروع می شود. سرطان زمانی شروع می شود که سلول های بدن شروع به رشد بی رویه می کنند.

برای اطلاعات بیشتر در خصوص فاکتور های موثر در ابتلا به سرطان کلیه مقاله تشخیص زود هنگام سرطان کلیه را مطالعه کنید.

برای فهم سرطان کلیه لازم است اجزا و کارکرد معمولی کلیه ها را بدانیم.

کلیه ها:

کلیه ها یک جفت اندام به شکل لوبیا هستند که هر کدام سایز مشت دست انسان را دارند. این اندام ها به دیواره پشتی در قسمت بالای شکم واقع شده اند و توسط  قسمت پایین قفسه سینه محافظت می شوند. یک کلیه در قسمت راست و دیگری در چپ ستون فقرات در  قسمت حفره شکمی قرار دارند. قسمت های بالایی و پایینی هر کلیه گاهی اوقات قطب اصلی و قطب فرعی نیز نامیده می شوند.

اندامی کوچک به نام غده‌ آدرنال ( Adrenal Gland  و یا غده فوق کلیوی )  در بالای هر کلیه جای دارد. هر کلیه و غده آدرنال توسط چربی و لایه نازک فیبری به نام فاشیای ژروتا احاطه شده است.

کار اصلی کلیه خارج کردن آب اضافی، نمک، و ضایعات خون از شریان کلیوی می باشد. این مواد تبدیل به ادرار می شوند و در قسمت مرکزی هر کلیه به نام لگنچه کلیه جمع آوری و سپس توسط لوله های بلند و باریکی به نام حالب از کلیه خارج می شوند. مجرای ادراری به سمت مثانه هدایت می شود و در آن جا تا زمان تخلیه ذخیره می شود.

همچنین کلیه ها وظایف دیگری نیز دارند:

•  با ترشح هورمونی به نام رنین به کنترل فشار خون کمک می کنند.
•  با ترشح هورمونی به نام اریتروپوئیتین به کافی بودن گلبول های قرمز خون در بدن کمک می کنند. این هورمون به مغز استخوان دستور تولید بیشتر گلبول قرمز می دهد.

کلیه های ما مهم هستند، اما ما می توانیم با یک کلیه هم فعالیت کنیم. بسیار از افراد در ایالات متحده آمریکا زندگی سالم و معمولی را تنها با یک کلیه دارند.

حتی بعضی از افراد کلیه های فعال ندارند و توسط کمک روشی پزشکی به نام دیالیز زنده مانده اند. معمول ترین روش دیالیز از ماشینی با طراحی خاص استفاده می کند که خون را تقریباً همانند کلیه واقعی تصفیه می کند.

• انواع سرطان کلیه:

کارسینوم سلول کلیه

کارسینوم سلول کلیه ( RCC ) یا سرطان سلول کلیوی، شایع ترین نوع سرطان کلیه می باشد. تقریبا ۹ تا از هر ۱۰ سرطان کلیه کارسینوم سلول کلیه می باشد.

همچنین RCC معمولا بصورت غده ای تکی در داخل کلیه رشد می کند، گاهی اوقات ۲ یا تعدادی بیشتر تومور در داخل یک کلیه و یا حتی تومورهایی در هر دو کلیه قرار دارد.

RCC گونه های زیر شاخه متعددی بر اساس ظاهر سلول های سرطانی در آزمایشگاه دارد. شناخت این زیرشاخه های RCC می تواند ملاکی برای درمان دارد و همچنین می تواند به دکتر برای تشخیص اینکه آیا سرطان سندروم ژنتیکی ارثی است یا خیر کمک کند.

کارسینوم سلول روشن کلیوی

این نوع از کارسینوم سلول کلیه شایع ترین نوع می باشد. حدود ۷ از ۱۰ فرد دارای RCC این گونه سرطان را دارند. وقتی در آزمایشگاه مشاهده شود، سلول های تشکیل دهنده RCC سلول روشن بسیار رنگ پریده و شفاف بنظر می آیند.

کارسینوم سلول غیر روشن کلیوی

کارسینوم پاپیلاری سلول کلیوی: دومین نوع شایع این سرطان می باشد – حدود ۱ از هر ۱۰ RCC  از این نوع شناخته می شود . این سرطان ها در تومور برآمدگی هایی انگشت مانند (پاپیلاری یا Papillae ) در تمام یا قسمتی از تومور ایجاد می کنند. بعضی از پزشکان این سرطان ها را کروموفیلی (رنگ پذیر) می نامند زیرا سلول ها رنگ های مشخصی میگیرند و زیر تلسکوپ صورتی دیده می شوند.

کارسینوم کروموفوب کلیه:

این نوع تقریبا شامل ۵ درصد موارد (۵ مورد از هر ۱۰۰ مورد) می شود. همانند کارسینوم سلول روشن ، سلول های این نوع سرطان نیز رنگ پریده است، اما بسیار بزرگ تر هستند و ویژگی های دیگری دارند که با مشاهده نزدیک مشخص می شود.

انواع نادر کارسینوم سلول کلیه:

این گونه ها بسیار نادر هستند، هر کدام کمتر از ۱ درصد مابین بیماران مبتلا به RCC دیده شده است.

• RCC مربوط به بیماری اکتسابی کیست کلیه
• کارسینوم مجراهای جمع کننده ی بلینی
• کارسینوم مدوالری کلیوی
• کارسینوم سلول دوکی و توبوالر موسینوس
• کارسینوم مربوط به نوروبالستوما

کارسینوم سلول کلیه طبقه بندی نشده:

بندرت پیش می آید که سرطان سلول کلیوی در طبقه به خصوصی قرار نگیرد زیرا ظاهر آن ها همانند دیگر طبقه ها نیست و یا بیش از یک گونه سلول سرطانی حاضر است.

گونه های دیگر سرطان کلیه:

از گونه های دیگر سرطان کلیه می توان به کارسینومای سلول ترانزیشنال، تومورهای ویلمز، سارکوما اشاره کرد.

کارسینومای سلول ترانزیشنال ( Transitional Cell Carcinoma ) : از هر ۱۰۰ سرطان در کلیه، حدود ۵ الی ۱۰ سرطان کارسینومای سلول انتقالی (TTC) می باشد که با نام کارسینومای مجاری ادراری نیز شناخته می شود.

کارسینومای سلول انتقالی به خودی در کلیه شروع نمی شوند بلکه شروع آن ها از پوشش جداره داخلی لگنچه کلیوی (جایی که مجاری ادرار به کلیه می رسند) می باشد. این پوشش از سلول هایی به نام سلول های انتقالی تشکیل شده که همانند سلول های پوشش مجاری ادراری و مثانه می باشد. سرطان هایی که از این سلول ها توسعه پیدا کنند به هنگام مشاهده نزدیک در آزمایشگاه همانند بقیه کارسینوماهای مجاری ادراری، مثل سرطان مثانه، دیده می شود. این سرطان ها همانند سرطان مثانه معمولا به سیگار کشیدن و یا خطر مواد شیمیایی سرطان زا در محل کار مرتبط هستند.

افراد مبتلا به TTC معمولا نشانه ها و علائم همان افراد دارای سرطان سلول کلیوی را دارند همانند خون در ادرار و گاهی کمر درد.

تومور ویلمز (نفروبلاستوما nephroblastoma ): تومورهای ویلمز تقریبا همیشه در کودکان رخ می دهد. این نوع سرطان در بزرگسالان بندرت رخ می دهد. برای یادگیری بیشتر تومور ویلمز دیده شود.

سارکوما: تومور بدخیم (سارکوما) کلیوی نوع کمیابی از سرطان های کلیوی می باشد که در رگ های خونی یا در بافت همبندی کلیه آغاز می شود. آن ها کمتر ۱ درصد سرطان های کلیوی را شامل می شوند.

تومورهای خوش خیم (غیر سرطانی) کلیه:

تعدادی از تومورهای کلیوی خوش خیم (غیر سرطانی) هستند. این بدان معناست که آن ها به قسمت های دیگر متاستاسیز (پخش) نمی شوند، با این حال می توانند رشد کنند و مشکل ساز شوند.

تومورهای خوش خیم را می توان از طریق برداشتن و یا نابود کردنشان، با استفاده بسیاری از درمان هایی که برای سرطان های کلیوی استفاده می شود، همانند جراحی و فرسایش با بسامد رادیویی درمان کرد. انتخاب شیوه درمان به المان های گوناگونی از جمله سایز تومور و اینکه آیا باعث بروز علائمی می شود یا خیر، تعداد تومورها، آیا تومورها در هر دو کلیه هستند یا خیر و سلامت کلی فرد بیمار وابسته است.

آنژیومیولیپوما ( Angiomyolipoma ): آنژیومیولیپوما شایع ترین نوع سرطان خوش خیم کلیه می باشد. این نوع بیشتر در بانوان مشاهده شده است. آن ها می توانند به صورت پراکنده و یا در افراد دارای غده اسکلروز (صرع)، یک عارضه ژنتیکی می باشد که بر قلب، چشم ها، ریه، مغز و پوست تاثیر میگذارد، توسعه یابند.

این تومورها از بافت های اتصالی گوناگونی (رگ های خونی، ماهیچه های نرم و چربی) تشکیل شده اند. اگر این تومورها باعث بروز علائمی نشوند میتوان فقط آن ها را از نزدیک مشاهده کرد. اگر شروع به ایجاد مشکل کنند (مانند درد و یا خونریزی)، ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.

آنکوسیتوما ( Oncocytoma ) :  آنکوسیتوما تومورهای کلیوی خوش خیمی هستند که شایع نمی باشند و گاهی اوقات می توانند رشد زیادی داشته باشند. بیشتر اوقات در مردان دیده می شوند و بطور معمول به ارگان های دیگر انتقال نمی یابند بنابراین جراحی معمولاً آن ها را درمان میکند.

بقیه اطلاعات در مورد سرطان کلیه به کارسینوم سلول کلیوی و نه انواع کمتر شایع تومور کلیه متمرکز است.

صفحه اینستاگرام دکتر حسن نیرومند