سندرم مثانه دردناک چیست؟
سندرم مثانه دردناک (التهاب و ورم مثانه) چیست؟
سندرم مثانه دردناک که به سندرم IC/BPS (اینترستیشیال سیستیس) مشهور است، یکی از مشکلات مثانه است که باعث احساس فشار و درد در این ناحیه می‌شود. علائم سندرم IC/BPSدر دستگاه ادرار تحتانی شروع می‌شود و بدون وجود هیچگونه عفونت و علامت واضح دیگری، ممکن است بیش از یک ماه نیز فرد را آزار دهد. وجود درد و التهاب در مثانه، سوزش و تکرر ادرار همگی از واضح‌ترین علائم سندرم مثانه دردناک است که مشکلات زیادی را برای فرد به وجود می‌آورد. این سندرم حتی ممکن است کلیه‌ها و دستگاه گوارشی را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری بیشتر به سراغ خانم‌ها می‌رود و برای مدتی طولانی زندگی آن‌ها را کلافه می‌کند! با این که در کشور ما افراد زیادی در طول عمر خود بارها به این سندرم مبتلا می‌شوند، اما هنوز تعداد بسیاری نمی‌دانند سندرم مثانه دردناک چیست؟ علائم آن چگونه است و برای درمان آن چه باید کرد؟
در ادامه ما قصد داریم جزئیات بیشتری را در مورد این بیماری بررسی کنیم تا شما اطلاعات کامل‌تری در این مورد کسب کنید. اما قبل از آن، برای تفهیم بهتر، نیاز است توضیح مختصری در مورد نحوه عملکرد دستگاه دفع ادرار بدهیم.
برای کسب آگاهی در ارتباط با راه‌های تشخیص و درمان سندرم مثانه دردناک این مقاله ما را مطالعه کنید.
دستگاه دفع ادرار چگونه کار می‌کند؟
مثانه هنگامی که خالی است در واقع در حالت استراحت به سر می‌برد. پس از ساخت ادرار توسط کلیه و ورود آن به مثانه (برای ذخیره سازی ادرار) سیگنال‌های عصبی در مغز به شما اطلاع می‌دهند که مثانه در حال پر شدن است و شما احساس نیاز به تخلیه ادرار می‌کنید. در این شرایط اگر مثانه شما به درستی کار کند، می‌توانید ادرار را تا مدتی در مثانه نگهدارید. هر زمان که آماده تخلیه ادرار شدید، مغز سیگنال مربوط را به مثانه می‌فرستد. سپس عضلات مثانه منقبض شده و ادرار را به سمت میزراه (مجرای ادرار) هدایت می‌کند. در میزراه عضلاتی به نام اسفنکتر وجود دارد که از خروج ادرار جلوگیری می‌کنند، تا قبل از رفتن به دستشویی نشت نکند. این عضلات در هنگام تخلیه ادرار در حالت استراحت قرار می‌گیرند. به این صورت ادرار از بدن شما خارج می‌شود.
حال بهتر است به سراغ سندرم مثانه دردناک برویم و نگاهی به علائم این بیماری داشته باشیم.
علائم سندرم مثانه دردناک ( التهاب و ورم مثانه)
درد
علائم سندرم مثانه دردناک ممکن است در هر فردی متفاوت باشد. اما شایع‌ترین علامت آن، درد (اغلب با فشار) در ناحیه مثانه است. درد مثانه ممکن است با پر شدن آن، بیشتر نیز بشود. برخی از بیماران علاوه بر مثانه، در نواحی دیگری مانند مجرای ادرار (میزراه)، زیر شکم، کمر، ناحیه لگن یا ناحیه پرینه ( در زنان پشت واژن و در مردان پشت کیسه بیضه) نیز درد را احساس می‌کنند. همچنین این درد ممکن است برای بانوان در ناحیه ژنیتال و در آقایان درون بیضه، کیسه بیضه یا آلت تناسلی نیز حس شود. این احساس درد ممکن است ثابت باشد یا بیاید و برود.
تکرر ادرار
گاهی اوقات سندرم مثانه دردناک با تکرر ادرار آغاز می‌شود. یعنی شما تعداد دفعات بیشتری از حد معمول احساس نیاز به تخلیه ادرار دارید. تخلیه ادرار برای افراد نرمال در هر روز بیشتر از ۷ بار نیست. در حالت عادی، در طول خواب نیز تنها یک بار نیاز به تخلیه ادرار حس می‌شود. بیماران مبتلا به سندرم IC/BPS در طول روز و شب دائم باید به دستشویی بروند. هرچقدر سندرم بیشتر پیشرفت کند، تکرر ادرار نیز بیشتر خواهد شد.
فوریت ادرار
فوریت ادرار نشان دهنده افزایش فشار و درد روی مثانه است. این مورد، از شایع‌ترین علائم سندرم مثانه دردناک است. در چنین شرایطی فرد بیمار همیشه احساس نیاز به ادرار دارد. حتی درست پس از تخلیه ادرار! این یک احساس کاذب است که به سبب فشار روی مثانه و اختلال در فرستادن سیگنال به مغز ایجاد می‌شود. در ابتدا افراد ممکن است متوجه این علامت نشوند و آن را نادیده بگیرند. اما با گذر زمان، این علائم شدیدتر و مزمن خواهد شد و ممکن است تا هفته‌ها و ماه‌ها فرد را آزار دهد.
علاوه بر این علائم، بسیاری از بیماران، موارد دیگری را نیز به عنوان علائم سندرم مثانه دردناک ذکر می‌کنند. به عنوان مثال برخی افراد می گویند علائم آن‌ها پس از مصرف غذاهای خاصی (مانند غذاهای تند) شدیدتر می‌شود. یا در خانم‌ها، علائم سندرم IC/BPS تغییر می‌کند. در برخی موارد خانم‌های مبتلا به این سندرم در هنگام رابطه جنسی احساس درد شدیدی می‌کنند. زیرا مثانه درست در مقابل واژن قرار دارد. مردهای مبتلا به سندرم مثانه دردناک نیز ممکن است ارگاسم‌های دردناکی داشته باشند.
توجه کنید که در نشت ادرار جزو علائم سندرم مثانه دردناک نیست. پس اگر علاوه بر موارد ذکر شده، این مورد را نیز مشاهده کردید، برای تشخیص مشکل اصلی به پزشک مراجعه کنید.
چه افرادی به سندرم مثانه دردناک مبتلا می‌شوند؟
علائم سندرم مثانه دردناک بسیار شبیه به سایر مشکلات دستگاه ادراری است (مانند مشکل پروستات در مردان). از این رو نمی‌توان تعداد افراد مبتلا به این سندرم را به طور دقیق تخمین زد. به عقیده محققان ابتلا به IC/BPS در زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان است. خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن نیز افزایش می‌یابد. برآورد فعلی این است که حدود ۱ تا ۴ میلیون مرد و ۳ تا ۸ میلیون زن به این بیماری مبتلا هستند.
طبق تحقیقات، استرس دلیل اصلی ایجاد سندرم مثانه دردناک است و افرادی که دچار استرس هستند علائم بیماری در آن‌ها شدیدتر می‌شوند. پس تا می‌توانید استرس را از زندگی خود دور کنید.
دلایل بروز بیماری سندرم مثانه دردناک
باوجود تحقیقات زیادی که روی این بیماری انجام شده است، اما عدم وجود عفونت و یک علامت خاص، کشف دلیل به وجود آمدن سندرم مثانه دردناک را برای متخصصان مشکل کرده است. در حال حاضر هنوز پزشکان دلیل اصلی این بیماری را نمی‌دانند. اما موارد زیر برخی از تئوری‌های مورد تأیید را درباره این بیماری شرح می‌دهد:
- نقص در بافت مثانه، که ممکن است سبب رسوب و نفوذ برخی از مواد درون ادرار به درون مثانه شود.
- وجود تعداد زیادی سلول التهابی به نام ماست سل (ماستوسیت) در مثانه که هیستامین و هپارین (مواد حساسیت زا و التهاب آور) آزاد می‌کنند و منجر به ایجاد علائم سندرم IC/BPS می‌شوند.
- وجود ماده‌ای در ادرار که به مثانه آسیب می‌رساند.
- اختلال در عملکرد عصب‌هایی که مسئول انتقال احساس مثانه به مغز هستند. در این شرایط، درد در مواقعی که نباید، حس می‌شود.
- حمله سیستم ایمنی بدن به بافت مثانه. این شرایط شبیه سایر بیماری‌های خودایمنی است.
هنوز هیچ رفتار یا عادت خاصی (مانند سیگار کشیدن) تشخیص داده نشده است که سبب افزایش خطر ابتلا به سندرم مثانه دردناک شود. ممکن است عامل وراثت احتمال مبتلا شدن به سندرم IC/BPS را افزایش دهد. از طرفی وجود برخی مواد در ادرار، که سبب توقف رشد سلول‌های بافت مثانه می‌شوند، مثانه را به سمت این سندرم هدایت می‌کنند. از این رو، افرادی که عفونت ادراری را تجربه کرده‌اند، ممکن است پس از بهبود، دچار این سندرم دردناک شوند.
منبع:
https://www.urologyhealth.org/urologic-conditions/interstitial-cystitis