محافظت از کلیه

وقت آن رسیده است که با راه های محافظت از کلیه آشنا شویم.در ادامه نقاله بهترین و کارآمدترین راه های محافظت از کلیه را بیان و بررسی میکنیم.

کنترل وزن :

به خاطر داشته باشید که اضافه وزن بسیار زیاد باعث پایین آوردن عملکرد کلیه ها می شود. شاخص توده بدن تان (BMI) را اندازه بگیرید و آن را با وزن سالمتان مقایسه کنید تا بتوانید حفاظت از کلیه انجام دهید.مراقب رژیم غذاییتان باشید و منظم ورزش کنید. باید کاری کنید که ورزش جزئی از برنامه زندگیتان درآید. منظورم از ورزش فقط پیاده روی، دویدن یا تمرین با وزنه نیست، حتی باغبانی، کاریهای خانه داری، بالا و پایین رفتن از پله ها یا بازی کردن با بچه ها هم نوعی فعالیت فیزیکی به حساب می آید.

رژیم غذایی سالم: 

کلیه شما می تواند طیف گسترده ای از عادات غذایی را تحمل کند با این حال بسیاری از مشکلات کلیوی متاثر از شرایط دیگر پزشکی مانند فشار خون بالا و دیابت است. برای همین توصیه برای محافظت از کلیه این است که به دنبال عادات غذایی سالم باشید و آنهم برای کنترل وزن و پیشگیری از فشار خون بالا. پیشگیری از دیابت و فشار خون بالا به طور خود به خودی سلامت کلیه ها را نیز تضمین می کند.

مصرف نمک:

برای محافظت از کلیه از مصرف زیاد نمک بپرهیزید. بدن برای عملکرد طبیعی و درست به نمک یا سدیم نیاز دارد. با این حال، مصرف بیش از حد نمک می‌تواند زمینه افزایش فشارخون را تسریع کند که این مسئله فشار مضاعفی بر عملکرد کلیه‌ها وارد می‌کند. درواقع چنین شرایطی موجب می‌شود کلیه‌ها انرژی اضافی و زمان بیشتری برای دفع مقدار سدیم مضاعف به کار بگیرند که منجر به بروز بیماری‌های کلیوی می‌شود. از این رو، متخصصان همواره توصیه می‌کنند مقدار نمک مصرفی در طول روز بیش از ۵ گرم نباشد.

مصرف قهوه:

برای محافظت از کلیه حتما بیش از حد قهوه ننوشید. اگر کافئین در حد متعادل مصرف شود هیچ خطری برای سلامت نخواهد داشت، اما باید توجه داشت دریافت مقدار بالای کافئین ناشی از مصرف قهوه، چای و نوشابه‌های گازدار می‌تواند زمینه‌ساز پرفشاری خون و در نتیجه عملکرد بیشتر کلیه‌ها شود که به‌تدریج باعث بروز بیماری‌های کلیوی خواهد شد. اگر دوست دارید کلیه‌های سالمی داشته باشید، مصرف چای و قهوه را در حد متعادل در برنامه خود بگنجانید و حتی‌الامکان از نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا اجتناب کنید.

کلسترول:

برای محافظت از کلیه دقت داشته باشید کلسترول بالا همیشه با بیماری قلبی، سکته و بیماری های کلیوی همراه است. به همین دلیل است که کنترل سطح کلسترول خونتان برای سلامت شما ضروری است. سعی کنید یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مصرف داروهایی که پزشک برایتان تجویز می کند را رعایت کنید.

مصرف زیاد آب:

تامین مناسب آب بدن برای فعالیت درست کلیه ها ضروری است. غدد آدرنال که بالای هر کدام از کلیه ها واقع شده اند به خاطر تولید هورمون های استرس، زیاد مورد توجه قرار می گیرند اما آنها هورمونی تولید می کنند که مسئول تنظیم فشار خون است. این هورمون آلدوسترون نام دارد و باعث می شود کلیه آب و سدیم را در خود حفظ کند تا حجم خونتان در سطح مناسبی قرار بگیرد. این چرخه بدان معنا است که کم آب شدن بدن روی غدد آدرنال فشار می آورد و باعث می شود کلیه ها ناراحت شوند و در نتیجه فشار خون افزایش یابد. سعی کنید در طول روز زیاد آب بنوشید تا کلیه ها بتوانند درست کار کنند. همچنین استفاده از نوشیدنی های کافئین دار را محدود کنید تا از کم آب شدن بدن پیشگیری شود.مصرف آب خیلی در جریان محافظت از کلیه تاثیر دارد درنتیجه ساده از آن نگذرید.

مصرف نوشابه:

 طبق تحقیقی که روی کارمندان دانشگاه اوساکا در ژاپن انجام گرفت، مشخص شد که نوشیدن دو یا چند لیوان نوشابه در روز (چه رژیمی و چه عادی) می‌تواند با بالا رفتن احتمال بروز بیماری‌های کلیوی در ارتباط باشد. این تحقیق روی ۱۲۰۰۰ کارمند انجام گرفته و  میزان پروتئین یافت‌شده در ادرار آنهایی که میزان بالایی نوشابه در روز مصرف می‌کردند، بالاتر بود. وجود پروتئین در ادرار یکی از نشانه‌های اولیه تخریب کلیه‌هاست اما اگر در این مرحله تشخیص داده شود، می‌تواند از آن پیشگیری کرد.

مصرف ویتامین B6:

دنبال کردن یک رژیم‌غذایی سالم برای سلامت عملکرد کلیه‌ها خیلی مهم است. بر اساس تحقیقاتی که در مرکز پزشکی دانشگاه مری‌لند انجام گرفته است، کمبود ویتامین B6 خطر ابتلا به سنگ‌کلیه را بالا می‌برد. برای عملکرد خوب کلیه‌ها باید در روز حداقل 1.3 میلی‌گرم ویتامین B6 مصرف کنید. غنی‌ترین منابع این ویتامین ماهی، نخود، جگر، سیب‌زمینی و سبزیجات نشاسته‌دار و میوه‌ها غیر از مرکبات هستند.

مصرف منیزیم:

 اگر به اندازه کافی به بدنتان منیزیم نرسانید، کلسیم به  درستی در بدن جذب نشده و در جایی انباشته می‌شود که این می‌تواند منجر به اضافه‌بار کلسیم و ایجاد سنگ کلیه شود. برای جلوگیری از بروز این مشکل و محافظت از کلیه، از سبزیجات، حبوبات، دانه‌ها و آجیل استفاده کنید. آووکادو نیز منبعی بسیار عالی از منیزیم است.

خواب کافی:

تحقیقات نشان داده خانم هایی که هر شب 5 ساعت یا کمتر می خوابند در مقایسه با خانم هایی که 7 تا 8 ساعت می خوابند، خطر آسیب رسیدن به سلامت کلیه هایشان تا 65 درصد افزایش می یابد. برای محافظت از کلیه زمان شخصی برای خواب داشته باشید، از مصرف کافئین هنگام عصر و شب ها پرهیز کنید و در معرض نور قرار گرفتن را قبل از خواب محدود نمایید. این شامل نور حاصل از صفحه های نمایش و گوشی های همراه نیز می شود.

مصرف شکر:

برای محافظت از کلیه ،شکر را در برنامه غذایی‌تان به حداقل برسانید. افرادی که بیش از دو نوشیدنی شیرین در طول روز مصرف می‌کنند بیش از دیگران در معرض دفع پروتئین از ادرار هستند که چنین حالتی نشان‌دهنده این است که کلیه‌ها عملکرد درست و طبیعی ندارند. به‌علاوه، شکر مانع جذب کلسیم و منیزیم در بدن در نتیجه تشکیل سنگ‌های کلیه می‌شود. در کل، تعادل در مصرف شکر، شکلات، نان، کیک، پاستا و نوشیدنی‌های شیرین کنار کنترل قندخون از بروز بیماری‌های مزمن و جدی مانند دیابت و همچنین نارسایی کلیوی پیشگیری می‌کند.

ترک سیگار:

سیگار کشیدن با بیماری آترواسکلروز (تصلب شرایین) در ارتباط است. باریک و سخت شدن رگ‌های خونی بر تامین خون برای اندام‌های حیاتی بدن ازجمله کلیه‌ها اثر می‌گذارد. طبق یک تحقیق کشیدن دو سیگار در روز برای دو برابر کردن سلول‌های اندوتلیال موجود در خون کافی است. این یک هشدار برای تخریب رگ‌هاست. تحقیقات بسیار زیادی کشیدن سیگار را با مشکلات کلیوی مرتبط دانسته‌اند در نتیجه برای محافظت از کلیه حتما سیگار را کنار بگذارید.

برای کنترل دیابت خود اقدام کنید:

دیابت یکی از متداول ترین عوامل بیماری کلیه ای مرحله آخر (ESRD) می باشد که از مرحله ۱ شروع شده و تا مرحله ۵ پیش می رود. اینجاست که عملکرد کلیه ها تا جایی پیش می رود که نیاز به درمان جایگزین کردن کلیه می شود. این درمان شامل دیالیز یا پیوند می شود.

اگر به دقت قند خونتان را تحت کنترل داشته باشید بهتر می توانید از بروز بیماری شریان های کوچک خون  که بیماری شریانی میکرو نامیده می شود جلوگیری کنید و در راستای حفاظت از کلیه بدنتان گام بردارید. این اختلال معمولاً همراه با کمبود پروتئین در ادرار همراه است و در آخر منجر به آسیب کلیوی دیابتی می شود.

استفاده به موقع از دستشویی:

برای محافظت از کلیه هیچ‌وقت از دستشویی رفتن خجالت نکشید. بسیاری از افراد در طول روز ساعت‌های طولانی رفتن به دستشویی را به دلایل گوناگون مانند مشغله‌های کاری، احساس شرم از ترک جلسات مختلف، عدم تمایل به استفاده از سرویس بهداشتی عمومی، خرید و... به تاخیر می‌اندازند. این عادت برای سلامت کلیه‌ها بسیار آسیب‌زاست زیرا افزایش فشار ادرار به بخش‌های مختلف کلیه زمینه‌ساز نارسایی کلیوی، تشکیل سنگ و بی‌اختیاری ادرار می‌شود.

ورزش:

ورزش به کاهش فشار خون کمک می کند و همانطور که میدانید به پیشگیری از بیماری های کلیوی و دیگر مشکلات مرتبط کمک می کند. اما عرق ریختن به این معناست که می توانید خودتان را به حرکت درآورید. هر روز بیش از 120 لیتر خون از کلیه عبور می کند. در واقع این ارگان آنقدر با اهمیت است که دو تا از آن داریم که حتی در صورت از کار افتادن یکی از آنها، دیگری باشد. کلیه های خود را با پیاده روی سریع، آهسته دویدن و یا دوچرخه سواری سالم نگه دارید.

فشارخونتان را کنترل کنید:

فشارخون دومین عامل متداول بیماری های کلیوی است. خیلی اوقات فشارخون بالا موجب حمله های قلبی، نارسایی قلبی، سکته یا بیماری کلیوی هم می شود. برای جلوگیری از ضعیف شدن عملکرد کلیه ها و مراقبت از مغز و قلبتان و همچنین محافظت از کلیه باید بطور مداوم فشارخونتان را تحت کنترل داشته باشید.

از مصرف برخی داروهای خاص و مواد مضر خودداری کنید:

مصرف مواد ممنوعه عملکرد کلیه ها را ضعیف می کند، پس مراقب باشید. حتی برخی داروهای متداول موجود در داروخانه ها مثل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم) می تواند موجب ناراحتی های کلیوی جدی شود. گاهی اوقات برخی داروها (مثل آنتی بیوتیک ها) برای افرادی که ناراحتی کلیوی دارند باید با دوز متفاوتی تجویز شود. حتی برخی گیاهان و مکمل ها می تواند به کلیه ها ضرر برساند.

مصرف پروتئین حیوانی:

در راستای حفاظت از کلیه مصرف پروتئین حیوانی را به حداقل برسانید. زیاده‌روی در مصرف پروتئین‌های حیوانی به‌خصوص گوشت قرمز فعالیت متابولیکی کلیه‌ها را افزایش می‌دهد زیرا این منابع غذایی حاوی مقدار زیادی چربی هستند. در واقع، هر چه مصرف پروتئین‌های حیوانی بیشتر باشد، کلیه‌ها مجبور به فعالیت بیشتری خواهند بود. این مسئله در طولانی‌ مدت به نارسایی و دیگر آسیب‌های کلیوی می‌انجامد زیرا کلیه‌ها دیگر قادر به تصفیه خون نخواهند بود. در صورت امکان بهتر است به جای پروتئین‌های حیوانی، منابع پروتئین گیاهی را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید.

جدی گرفتن بیماری ها:

همه ما خیلی اوقات بیماری‌های کوچکی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا را نادیده می‌گیریم اما این می‌تواند به کلیه‌هایمان آسیب برساند. تحقیقات نشان داده است که کسانی که به خوبی از خود مراقبت نکرده و استراحت کافی برای درمان بیماری‌هایشان  ندارند، دچار مشکلات کلیوی می‌شوند.