در بسیاری از موارد در هنگام مراجعه به پزشک معالج، برای کمک به تشخیص بهتر از شما خواسته میشود تا آزمایش ادرار دهید. از طریق این آزمایش، به طور معمول موارد مختلفی مانند میزان قند خون (دیابت)، باکتریها (عفونت) و وجود لکههای خون مورد بررسی قرار میگیرند. اگر خون درون ادرار وجود داشته باشد به آن هماچوری یا خون ادراری گفته میشود. در صورتی که لکههای خون با چشم قابل دیدن باشد هماچوری از نوع ماکروسکوپی خواهد بود و اگر خون موجود در ادرار تنها با میکروسکوپ قابل دیدن باشد به آن هماچوری میکروسکوپی می گویند. دلایل زیادی برای وجود خون ادراری یا هماچوری وجود دارد که اکثر آنها مشکلات جدی نیستند؛ اما ممکن است وجود این لکهها نشانهای از نیاز شما به خدمات درمانی باشند.
هنگامی که خون در ادرار یافت میشود، پزشکان معالج سعی میکنند اطمینان حاصل کنند که مشکل جدی مانند تومور در کلیه یا مثانه وجود نداشته باشد.
سرطان مثانه به ندرت علت اصلی وجود خون در ادرار است. به طور کلی تنها در حدود ۲ یا ۳ نفر از هر ۱۰۰ بیمار مبتلا به هماچوری میکروسکوپی مبتلا به سرطان هستند.
همانطور که اشاره کردیم زمانی که خون را در ادرار با چشم غیر مسلح میتوان دید، به آن هماچوری ماکروسکوپی گفته میشود. احتمال وجود سرطان در این موارد بیشتر است و نیاز به مراقبتهای پزشکی بیشتری نیز وجود دارد.
مرحله بعدی در هنگام یافتن هماچوری میکروسکوپی، تکرار آزمایش ادرار است. به این ترتیب پزشک میتواند میزان صحیح بودن یافتههای اولیه را بررسی کند و وضعیت بیماری را بسنجد. در این موارد شما باید نمونه ادرار را بعد از شروع ادرار جمع آوری کنید. برای بدست آوردن نمونهای تمیز، زنان باید دهانه مجرای ادراری خود را تمیز کنند.
پزشک برای تشخیص بهتر در مورد تاریخچه سلامتیتان سؤال میکند. در واقع پزشک میخواهد از وجود هرگونه عفونت، قاعدگی (پریود)، سنگ کلیه، مواد مخدر یا آسیبهای اخیر وارد شده به کلیه آگاه شود. در صورت یافتن خون بیشتر، ممکن است نیاز به تکرار آزمایش ادرار باشد.
اگر خون به همراه پروتئین در ادرار یافت شود، به آزمایش ادرار و آزمایش خون نیاز خواهید داشت. این آزمایشات بیشتر برای بررسی وجود بیماری کلیه انجام میگیرد. گاهی اوقات از آزمایش بیوپسی کلیه (نمونه برداری سوزنی) استفاده میشود تا پزشک نیاز بیمار به دریافت دارو را بررسی کند. در اغلب موارد این مشکلات نیازی به درمان ندارند.
اگر در آزمایش مجدد، خون در ادرار وجود داشته باشد اما پروتئینی یافت نشود، مراحل بعد به صورت زیر خواهد بود:
در بیشتر موارد علت اصلی وجود خون در ادرار یافت نمیشود. گاهی ممکن است از شما خواسته شود تا بعد از گذشت ۱ یا ۲ سال آزمایش دیگری انجام دهید. در صورتی که در آزمایشهای بعدی خون در ادرار وجود نداشته باشد دیگر نیازی به آزمایش جدید نخواهد بود. اگر همچنان خون در ادرار وجود داشته باشد احتمالاً آزمایشهای مختلفی تکرار خواهند شد.
در اغلب موارد، سرطان علت اصلی وجود هماچوری میکروسکوپی نیست؛ اما عوامل مختلفی وجود دارند که میتوانند احتمال ایجاد تومور مثانه یا کلیه را افزایش دهند. وجود لکههای مشخص خون (هماچوری ماکروسکوپی) نگران کننده ترین شرایط است. در اینگونه موارد سابقه سیگار کشیدن نگرانی پزشک معالج را از وجود سرطان افزایش میدهد.
اگر به شما گفته شد که به هماچوری میکروسکوپی دچار شدهاید، وحشت نکنید زیرا در اکثر موارد این بیماری مشکلات زیادی ایجاد نخواهد کرد. در این موارد باید بلافاصله آزمایش ادرار خود را تکرار کنید. پزشک معالج به شما خواهد گفت که آیا نیاز به آزمایش خون، آزمایش ادرار مجدد یا تصویر برداریهای مختلف و سیستوسکوپی دارید یا خیر. حتماً دستور العملهای پزشک معالج خود را دنبال کنید تا در صورت وجود شرایط خطرناک، با تشخیص صحیح به درمان خود بپردازید.