علائم و نشانه‌ها و عوامل خطر ایجاد سرطان کلیه
علائم و نشانه‌های سرطان کلیه
سرطان کلیه در مراحل ابتدایی هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند،
اما در مواردی در مراحل پیشرفته ممکن است باعث به وجود آمدن برخی از علائم و نشانه‌ها مانند وجود خون در ادرار، احساس کمر درد و غیره باشند. مقاله تشخیص زود هنگام سرطان کلیه را مطالعه کنید.
برخی از علائم و نشانه‌های سرطان کلیه عبارتند از:
- وجود خون در ادرار (هماچوری)
- احساس کمر درد در یک طرف بدن (ناشی از آسیب نیست)
- وجود توده یا برآمدگی در پهلو یا قسمت پایین کمر
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن (ناشی از رژیم غذایی نیست)
- تب (بر اثر عفونت ایجاد نشده)
- کم خونی (شمار پایین گلبول‌های قرمز یا RBC)
لازم به ذکر است این علائم و نشانه‌ها “می‌تواند” ناشی از سرطان کلیه (یا سایر انواع سرطان) باشد، اما بیشتر اوقات توسط سایر بیماری‌های خوشخیم ایجاد می‌شود. برای مثال وجود خون در ادرار اغلب ناشی از عفونت مثانه و مجاری ادراری و یا سنگ کلیه است.
چه عواملی موجب ایجاد سرطان کلیه می‌شوند؟
اگرچه عوامل خطر آفرین (ریسک فاکتور) بسیاری می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان سلولهای کبد (RCC) را افزایش دهد. اما هنوز چگونگی سرطانی شدن سلولهای کلیه توسط این عوامل مشخص نیست.
در ارتباط با فاکتورهایی که خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهد در این مقاله مطالعه کنید
تغییرات در ژنها (جهش)
سرطان در اثر تغییرات ایجاد شده در DNA داخل سلولهای ما بوجود می‌آید. DNA یک ماده شیمیایی درون سلولهای ماست که ژن‌های ما را تشکیل می‌دهد. ژنها با ایجاد دستوراتی مسئول کنترل عملکرد سلولهای ما هستند. در نظر داشته باشید، DNA که آنرا از والدین خود به ارث می‌بریم، فقط بر روی ظاهر ما تاثیرگذار نیست. برخی ژنها بر کنترل مراحل مختلف رشد و تقسیم و درنهایت مرگ سلولی به شرح زیر دلالت دارند:
- ژن‌های خاصی که به رشد، تقسیم و زنده ماندن سلول‌ها کمک می‌کنند اُنکوژن نامیده می‌شوند.
- ژن‌هایی که به تقسیم سلولی تحت کنترل و یا مرگ سلول‌ها در زمان درست کمک می‌کنند و ژن‌های سرکوب کننده تومور نامیده می‌شوند.
درواقع سرطان‌ها می‌توانند در اثر جهش‌های DNA که انکوژن ها را روشن می‌کنند و یا تغییراتی که ژن‌های سرکوب کننده تومور را خاموش می‌کنند باشند که درنتیجه آن رشد سلول‌ها از کنترل خارج می‌شود. البته برای ایجاد سرطان کلیه به تغییر ژن‌های متعدد و مختلفی احتیاج است.
منبع:
https://www.cancer.org/cancer/kidney-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html
جهش‌های ژنی ارثی
برخی از تغییرات موروثی DNA می‌تواند در عده‌ای از خانواده‌ها ریشه دوانده و احتمال ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهد.
به عنوان مثال، VHL، ژنی که باعث ابتلا به بیماری Von hippel-lindau می‌شود، یک ژن سرکوب کننده تومور است که معمولاً سبب می‌شود سلولهای در حال رشد از کنترل خارج نشوند. جهش‌ها در این ژن می‌تواند از طریق والدین به ارث برسد. هنگامی که ژن VHL جهش یافت دیگر قادر به کنترل رشد غیر طبیعی نیست و احتمال بروز سرطان کلیه بیشتر می‌شود.
تغییرات ارثی ژن‌های سرکوب کننده تومور، که در ادامه ذکر می‌شود، نیز منجر به افزایش خطر سرطان کلیه می‌شود:
- ژن‌های FH (مرتبط با لیومیوم ارثی که می‌تواند باعث فیبروم یا به عبارتی نوعی تومور خوشخیم در پوست و رحم شود)
- ژن‌های SDHB و SDHD (سرطان کلیه خانوادگی)
در افراد مبتلا به سرطان (carsinoma) موروثی سلولهای کلیوی پاپیلاری، تغییراتی ژنتیکی در انکوژن MET ایجاد می‌شود که باعث روشن شدن مداوم آن می‌شود. این فرآیند می‌تواند منجر به رشد سلولی کنترل نشده شود و فرد را مستعد ابتلا به papillary RCC (سرطان سلول های پاپیلاری کلیه) می‌کند.
متخصصان می‌توانند با آزمایشات ژنتیکی ویژه‌ای برخی از جهش‌های ژنی مرتبط با این سندرم‌های ارثی را تشخیص دهند. اگر در سابقه خانوادگیتان اثری از سرطان کلیه یا سایر انواع سرطان مرتبط با سندرم‌های ذکر شده یافت می‌شود، توصیه می‌شود با پزشک خود در مورد مشاوره ژنتیک و آزمایشات ژنتیک صحبت کنید. ما پیشنهاد میکنیم، قبل از انجام هرگونه آزمایش ژنتیک، با یک متخصص ژنتیک سرطان مشورت کنید.
آزمایش ژنتیک چیست؟
آزمایش ژنتیک، استفاده از علوم آزمایشگاهی درجهت جستجو برای یک جهش خاص در ژنتیک فرد است. امروزه انواع مختلفی از آزمایشات ژنتیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و آزمایشات بیشتری در حال توسعه و تولید هستند.
جهش‌های ژنی اکتسابی
برخی جهش‌های ژنتیکی برخلاف جهش‌های ارثی در طول زندگی فرد رخ می‌دهند. این تغییرات تنها سلول جهش یافته اصلی و سلولهای حاصل از تقسیم این سلول را در برمیگیرد. این تغییرات در DNA فرد را جهش اکتسابی میگویند. در بیشتر موارد، سرطان کلیه حاصل از جهش‌هایی است که افراد در طول زندگی کسب کرده‌اند و تعداد موارد ارثی نسبتاً کمتر می‌باشد. برخی عوامل خطر آفرین (ریسک فاکتور) مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سرطانزا (برای مثال آنچه در دود گیاه تنباکو یافت می‌شود) احتمالاً در ایجاد جهش‌های اکتسابی نقش دارند اما تاکنون بیشتر این عوامل ایجاد کننده جهش ناشناخته باقی مانده‌اند. فرآیندی به شرح زیر برای درک چگونگی افزایش خطر ابتلا به سرطان کلیه توسط تنباکو ذکر شده است: ریه‌های شما بسیاری از مواد شیمیایی سرطانزای موجود در دود گیاه تنباکو را جذب و وارد جریان خون می‌کنند. به دلیل نقش کلیه در فیلتراسیون و تصفیه خون بسیاری از این مواد در کلیه جمع می‌شوند. چندین مورد از این عوامل شیمیایی در سرطانی ساختن سلولهای کلیه و آسیب به آنها نقش دارند.
چاقی یکی دیگر از عوامل خطر آفرین (ریسک فاکتور) برای سرطان است که تعادل برخی هورمون‌های بدن را بهم می‌ریزید. محققان اکنون دریافته‌اند چگونه برخی هورمونها به کنترل رشد (طبیعی و غیرطبیعی) سلولهای بسیاری از بافت‌های بدن از جمله کلیه‌ها کمک می‌کنند.
بسیاری از مردم دارای سلولهای سرطانی کلیه از نوع اکتسابی، تغییراتی در ژن VHL موجود در سلولهای تومور دارند که باعث می‌شود درست کار نکنند. این تغییرات ژنی بیش از آنکه به ارث برسد، در طول زندگی فرد و باتوجه به سبک زندگی او ایجاد می‌شوند. دقت شود سایر تغییرات ژنی نیز ممکن است در سلولهای کلیوی ایجاد سرطان بکنند و محققان همچنان به دنبال شناخت این تغییرات هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
طبق توضیحات ذکر شده اگر علائم و نشانه‌های مداومی دارید که شما را نگران می‌کند، از پزشک خود یک قرار ملاقات بگیرید.