جراحی ارولوژی و یا در اصطلاح فارسی تخصص جراحی کلیه و مجاری ادرار، شاخه ای از علوم پزشکی است که در ارتباط با جراحی سیستم کلیوی، مجاری ادراری و تولید مثلی مردانه بوده و نقش بسیار مهمی در پیشگیری و درمان بیماری های موثر در ناباروری های مردان خواهد داشت. به منظور آشنایی بیشتر و بهتر با انواع جراحی اورولوژی با ما همراه باشید.
جراحی سنگ شکنی درون اندامی (عمل tul) بسته سنگ کلیه برای خارج کردن سنگ های کلیوی استفاده میشود. بدون ایجاد شکاف دستگاه یورتروسکوپ از طریق مجرای طبیعی وارد لوله حالب شده و سنگ خرد یا خارج می گردد.
این نوع از انواع جراحی های اورولوژی برای درمان عوارض ناشی از بزرگی پروستات (به انگلیسی: BPH) به کار میرود. همانطور که از نام این روش جراحی بر میآید، این عمل با رویت پروستات و دسترسی به آن از داخل مسیر مجرای ادراری انجام میشود و در طی آن، قسمتی از بافت پروستات با روش الکتروکوتری یا برش با تیغ جراحی برداشته میشود. این عمل جراحی، معمولاً به عنوان موثرترین روش برای درمان BPH در نظر گرفته میشود و با بیحسی نخاعی یا بیهوشی کامل انجام میشود.
در خانم ها با مشکل بی اختیاری ادراری این عمل انجام می شود. امروزه با یک برش کوچک در دیواره واژن (بدون نیاز به برش شکمی) یک نوار در زیر مجرا کار گذاشته می شود. این عمل درمان قطعی بی اختیاری استرسی می باشد.
متاسفانه سنگ کلیه یکی از بیماریهایی است که بسیاری افراد به آن دچار میشوند. امروزه درمان طلائی سنگهای بزرگ کلیه و سنگهایی که به سنگ شکن جواب نمیدهند PCNL میباشد. با کمک این جراحی اورولوژی میتوان سنگهای بزرگ یا سنگهایی با ساختار پیچیده که موجب درد کلیه شدهاند را به روش کم تهاجمی از کلیه خارج کرد.
یکی دیگر از انواع جراحی های اورولوژی، جراحی turt می باشد که در آن تومور های نامطلوب بیمار را از طریق مجرا خارج می کنند.
جراحی اورولوژی ترمیم حالب یا مثانه با هدف تغییر دادن چگونگی اتصال حالب قرار گرفته در موقعیت غیر عادی به مثانه انجام میشود. حالب لولهای است که ادرار را از کلیهها به مثانه میبرد. حالب در حالت عادی وارد مثانه میشود، مثانه عضلانی است و ساختاری دارد که ادرار میتواند وارد آن شود، اما نمیتواند رو به بالا به کلیه برگردد. اگر حالب به روشی غیر عادی وارد مثانه شود، عضله نگهدارنده مثانه نمیتواند حالب را کاملاً بپوشاند و در نتیجه ادرار رو به بالا به کلیه برمیگردد. این وضعیت اصطلاحاً ریفلاکس وزیکویورترال گفته میشود.
یکی دیگر از انواع جراحی اورولوژی در جمعیت آقایان، جراحی واریکوسل و یا همان واریس تناسلی مردانه است. این نوع از جراحی به سه شکل جراحی واریکوسل سنتی، جراحی واریکوسل میکروسرجری و جراحی واریکوسل لاپاراسکوپی متناسب با وضعیت بیمار توسط متخصص ارولوژی انتخاب و اجرا خواهد شد.
پروستاتکتومی رادیکال جراحی برای برداشتن غده پروستات است. در طول این عمل، کیسههای منی، بافتهای مجاور و اغلب بخشی از غدد لنفاوی لگنی نیز برداشته میشوند.
سیستوسکوپی عملی است که به متخصص این امکان را میدهد تا مجاری ادراری و بخصوص مثانه، مجرای ادرار و سوراخ ورودی حالب به مثانه را مشاهده کند. سیستوسکوپی میتواند به یافتن مشکلات مجاری ادرار کمک کند. این کمکها ممکن است شامل بررسی علائم سرطان، عفونت، تنگ شدگی، انسداد یا خونریزی باشند.
اگر هنگام ادرار و یا احتمالاً دفع سنگ کلیه درد دارید پزشک از شما می خواهد جراحی اورولوژی یورتروسکوپی انجام دهید. این عمل برای یافتن مشکلات دستگاه ادراری و در برخی موارد برای درمان این مشکلات انجام می شود. در طول یورتروسکوپی پزشک یک اسکوپ نازک و انعطاف پذیر را وارد مثانه و مجرای ادرار کرده (لوله ای که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کند) و از این طریق می تواند سنگ های کلیه یا سایر علائم مشکل ساز را پیدا کند.
تجمع آب و در برخی موارد مواد سمی در اطراف بافت بیضه یکی دیگر از مشکلات ایجاد شده در جمعیت آقایان است که به دلایل مختلفی از جمله عفونت،ضربه،تومور و گاهی بخاطر انواع جراحی ها مثل واریکوسل فتق ایجاد خواهد شد. خارج نمودن تجمع مایعات و یا اصطلاحاً هیدروسل در اطراف بیضه، یکی دیگر از انواع جراحی اورولوژی محسوب می شود.
یکی دیگر از انواع جراحی های اورولوژی به ویژه اورولوژی کودکان مربوط به ارکیدوپکسی است. این جراحی به منظور پایین آوردن بیضه نزول نکرده در پسر بچه ها انجام شده و یکی از درمانهای موثر در بهبود نهان بیضگی به شمار میآید.
فتق اینگوینال نوعی از فتقهای شکمی است که در ناحیه کشاله ران (محل تلاقی زیر شکم با ران) رخ میدهد و زمانی رخ میدهد که رودهها یا بافت چربی به کانال مغبنی یا اینگوینال فشار وارد میکند. کانال مغبنی درست در زیر شکم قرار دارد. هم مردان و هم زنان، کانال مغبنی دارند. در مردان، در دوران جنینی بیضه داخل حفره شکم بوجود میآید و کمی قبل از تولد از طریق کانال اینگوینال به داخل کیسه بیضه پایین میرود. در زنان، این کانال در کنار رباطهای رحمی قرار دارد. در صورتی که در این ناحیه فتق شکمی رخ دهد، موجب برآمدگی در کشاله ران و درد در هنگام حرکت کردن میشود
امروزه رایجترین روش درمانی فتق جراحی آن است. در گذشته روش های دیگری متداول بود که امروز دیگر رایج نیست. این جراحی بقدری آسان است که احتیاج به بستری شدن در بیمارستان نیز ندارد و با بی حسی موضعی یا عمومی انجام میگیرد.
نفرکتومی به عمل جراحی برداشتن کلیه اطلاق میشود این عمل جراحی میتواند به صورتهای زیر انجام شود:
انسداد و یا تنگی مجرای ادرار نیز یکی دیگر از مشکلات شایع به ویژه در جمعیت آقایان است. ین عارضه به دلایل متفاوتی مانند عفونت های مکرر و درمان نشده، مشکلات عصبی، تومورهای پیشرفته، مشکلات مربوط به پروستات و بسیاری از عوامل دیگر ایجاد شده و منجر به بروز اختلالات ادراری خواهد شد. جراحی یورتروتومی به منظور باز کردن و برطرف نمودن تنگی مجرای ادرار انجام خواهد شد.
به جراحی اورولوژی که مثانه در آن برداشته میشود، رادیکال سیستکتومی گفته میشود. از آنجایی که احتمال دارد تا سرطان از مثانه به مناطق دیگر بدن گسترش یابد؛ در موارد زیادی برای درمان این بیماری، معمولاً مثانه و اندامهای اطراف آن برداشته میشوند.
یک روش جراحی برای حذف بیضه ها و طناب منوی از طریق برش در قسمت تحتانی شکم است. ارکیدکتومی یکی از روشهای جراحی برای درمان سرطان بیضه یا جراحی تغییر جنسیت است و از روشهای اخته کردن انسان به شمار میآید.
بیوپسی یا نمونه برداری پروستات، روشی قطعی برای اطمینان از وجود سرطان پروستات و یکی از راه های تشخیص سرطان پروستات می باشد. اگر نتیجه آزمایش های اولیه مانند آزمایش خون، آنتی ژن اختصاصی پروستات PSA یا آزمایش دیجیتال رکتال مثبت باشد، اورولوژیست به بیمار بیوپسی پروستات را توصیه می کند. نمونه ای از بافت پروستات زیر میکروسکوپ قرار گرفته و به لحاظ ناهنجاری های سلولی که نشانه سرطان پروستات است، مورد بررسی قرار می گیرند.