سرطان غدد لنفاوی
گروهی از سلولها در سیستم ایمنی وجود دارد به نام لنفوسیت که وظیفه مبارزه با عفونت را به عهده دارند. اگر این سلولها (لنفوسیتها) تغییر شکل بدهند و به صورت بی رویه رشد کنند و تقسیم شوند سرطان غدد لنفاوی به وجود میآید. بافت لنفاوی در اکثر بخشهای بدن وجود دارد و احتمال دارد لنفوم از هر جایی آغاز شود.
انواع سرطان غدد لنفاوی
سرطان غدد لنفاوی هوچکین:
هوچکین یکی از انواع سرطان است که لنفوم نام دارد. لنفوم اصطلاح عمومی سرطانهایی میباشد که در سیستم لنفاوی توسعه مییابند. بیماری هوچکین یک نوع غیر معمول لنفوم است که در آمریکا کمتر از ۱% کل انواع سرطانها را شامل میشود. انواع دیگر سرطانهای سیستم لنفاوی، لنفوم های غیر هوچکین نام دارند. سیستم لنفاوی قسمتی از سیستم ایمنی بدن است که به دفاع بدن در برابر بیماری و عفونت کمک میکند. عوامل خطر (ریسک فاکتورها) محققین از طریق انجام مطالعات سعی دارند به علت بیماری و روشهای مؤثر درمانی پی ببرند.
تاکنون، علت یا علل بیماری هوچکین شناخته نشده است و پزشکان نمیتوانند توضیح دهند که چرا یک فرد به این بیماری مبتلا میشود ولی دیگری مبتلا نمیشود. البته واضح است که بیماری هوچکین به دنبال صدمه یا ضربه ایجاد نمیشود و مسری و واگیردار نیست. محققین با مطالعه الگوهای سرطان در جامعه، دریافتهاند عوامل خطر معینی در ایجاد بیماری نقش دارند ولی برخلاف انتظار، ممکن است فردی با داشتن این ریسک فاکتورها مبتلا به بیماری هوچکین نشود در حالی که فرد مبتلا به هوچکین نیز، هیچ کدام از این ریسک فاکتورها را نداشته باشد.
سرطان غدد لنفاوی غیر هوچکین:
لنفوم غیرهوچکین زمانی آغاز میشود که یک لنفوسیت (معمولاً یک سلول بی) از حالت طبیعی خارج میشود. سلول غیرطبیعی برای تکثیر تقسیم میشود. سلولهای جدید نیز دوباره و چندباره تقسیم میشوند و سلولهای غیرطبیعی بیشتری تولید میشود. این سلولهای غیرطبیعی، در زمان مقرر، نمیمیرند. همچنین از بدن در برابر عفونتها و سایر بیماریها نیز محافظت نمیکنند. افزایش تدریجی این سلولهای اضافی اغلب موجب تشکیل تودهای از بافت میشود که غده یا تومور نامیده میشود.

سرطان غدد لنفاوی
غدد لنفاوی کجاست؟
گرههای لنفاوی جزء مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند که در مبارزه با عفونتها نقش مهمی دارند. گرههای لنفاوی، ساختارهایی کوچک، نرم، گرد و یا بیضی هستند که در سراسر بدن یافت میشوند و به صورت زنجیرهای و توسط کانالهای خونی، با یکدیگر مرتبط هستند.
هر گره لنفاوی با یک غشاء متشکل از بافت همبند پوشیده شده است. لنف، مایعی است که در داخل عروق لنفاوی گردش میکند. گرههای لنفاوی در نزدیکی این عروق هستند. گرههای لنفاوی دارای انواع خاصی از سلولهای ایمنی هستند. این سلولها عمدتاً لنفوسیتها هستند که پروتئینهایی را تولید میکنند که با ویروسها و دیگر میکروبها و ماکروفاژ ها مبارزه کرده و از بدن محافظت میکنند.
علائم سرطان غدد لنفاوی چیست؟
سرطان غدد لنفاوی ثانویه یا لنفوم هاجکین، بسته به نوع سرطان غدد لنفاوی و جای آن، می تواند علائم و نشانههای مختلفی را ایجاد کند. گاهی اوقات ممکن است تا زمانی که غدد لنف بزرگ نشدهاند، علائمی ایجاد نشود. برخی از علائم و نشانههای رایج سرطان غدد لنفاوی عبارتاند از:

سرطان غدد لنفاوی
غدد لنفاوی بزرگ
- تب
- کاهش وزن ناگهانی
- خستگی شدید
- درد شکمی
- احساس پری معده پس از مصرف مقدار کمی مواد غذایی
- درد قفسه سینه و یا فشار
- تنگی نفس یا سرفه
- عفونت شدید یا مکرر
- به سادگی دچار کبودی یا خونریزی
• درمان سرطان غدد لنفاوی
تشخیص بیماری سرطان غدد لنفاوی
درصورتیکه غدد لنفاوی شما متورم شده یا علائمی دارید که ممکن است ناشی از سرطان غدد لنفاوی هوچکین باشد، پزشک تلاش میکند تا دلیل این مشکل را بیابد و در این جهت درباره سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما سؤالهایی خواهد کرد.
ممکن است لازم باشد برخی از آزمایشهای زیر روی شما انجام شود:
- معاینه فیزیکی: پزشک، وجود تورم در غدد لنفاوی را در گردن، زیر بغل و کشاله ران معاینه میکند. وی همچنین وجود تورم را در طحال یا کبد نیز مورد بررسی قرار میدهد.
- آزمایشهای خون: آزمایشگاه، آزمایش شمارش کامل سلولهای خون را جهت بررسی تعداد گلبولهای سفید و سلولها و مواد دیگر انجام میدهد.
- عکسبرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس: تصاویری که با استفاده از اشعه ایکس گرفته شدهاند، ممکن است غدد لنفاوی متورم یـا دیگر نشانههای بیماری را در قفسه سینه شما نشان دهند.
- PET اسکن: به بیمار مقدار کمی ماده قندی رادیواکتیو تزریق میکنند. سپس به وسیله دستگاهی از چگونگی مصرف آن قند توسط سلولهای بدن عکس کامپیوتری میگیرند. سلولهای لنفوم این قند را سریعتر از سلولهای طبیعی مصرف میکنند و تصویر نواحی آلوده به لنفوم، در عکسها واضح تر از دیگر نواحی خواهد بود.
- امآرآی: از یک دستگاه قـوی مغناطیسی متصـل بـه کامپیوتر برای تهیه عکسهای دقیق از استخوانها، مغز یا دیگر بافتهای بیمار استفاده میکنند. پزشک میتواند این عکسها را روی مانیتور مشاهده و یا آنها را روی فیلم چاپ کند.
- نمونهبرداری: نمونهبرداری تنها روش قطعی تشخیص لنفوم هوچکین است. ممکن است پزشک یـک غدد لنفاوی شمـا را بـه طـور کامـل بردارد (نمونهبرداری کامل) (Excisional Biopsy) و یا تنها بخشی از یک غده لنفاوی را بردارد (نمونهبـرداری برشی) (Incisional Biopsy). معمولاً نمیتوان با یک سوزن ظریف (بیوپسی سوزنی) از غده لنفاوی به میزانی که برای آسیبشناس جهت تشخیص وجود لنفوم هوچکین کافی باشد، نمونه برداشت. بهترین روش، برداشتن کامل غده لنفاوی است.
آسیبشناس از یک میکروسکوپ استفـاده میکند تا وجـود سلولهای سرطان غدد لنفاوی هوچکین را در این بافت بررسی کند. بیماری که به لنفوم هوچکین مبتلاست، معمولاً سلولهای بزرگ و غیرطبیعی به نام سلولهای رید- اشتنبرگ دارد. این سلولها در بدن کسانی که به سرطان غدد لنفاوی مبتلا نیستند دیده نمیشود.

سرطان غدد لنفاوی
آرمایش خون سرطان غدد لنفاوی
آزمایشات رایج برای سرطان لنفوم انجام میشود. هنگامی که آزمایش انجام میشود، پزشک در مورد سرطان توضیحاتی میدهد و بهترین درمان را برای شما پیشنهاد میدهد.
پزشک، با بررسی وضعیت بدن، به ویژه مناطقی که در آنها گرههای لنفاوی وجود دارد، تمام شرایط را بررسی میکند. همچنین در مورد سابقه پزشکی و بیماری و نشانهها از شما سوا لاتی میپرسد. از دیگر آزمایشها تشخیصی سرطان غدد لنفاوی، آزمایش خون است.
این نمونه خون، برای بررسیهای لازم، به یک آزمایشگاه پاتولوژی منتقل میشود. این آزمایشها همچنین در مورد کارکرد سایر اندامها مانند کبد و کلیه اطلاعاتی را در اختیار پزشک قرار میدهد.
درمان لنفوم
ممکن است پزشکان بسته به نوع و شدت سرطان غدد لنفاوی گزینههای مختلفی را برای درمان این بیماری پیشنهاد دهند ولی باید توجه داشت که برخی از انواع سرطان غدد لنفاوی بهروشهای درمانی به خوبی پاسخ میدهند و برخی نیازمند به کارگیری چندباره و یا ترکیبی از آنها هستند.
برخی از روشهای درمانی شامل:
شیمیدرمانی:
در این روش دوزهای دارویی بسیار قوی برای نابودی سلولهای ایمنی بدون عملکرد تجویز میشود که میتوانند سلولهای ایمنی مفید را نیز از بین ببرند.
پرتودرمانی:
برخی از پرتوها با طول موجهای متغیر ممکن است برای از بین بردن این سلولها استفاده شوند.
پیوند مغز استخوان:
بعد از استفاده از دو روش شیمیدرمانی و پرتودرمانی برای جایگزینی سلولهای ایمنی مفید از بین رفته، معمولاً از پیوند مغز استخوان برای تولید بیشتر این سلولها به کار گرفته میشود.